Hiện nay loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh rất phổ biến, tồn tại nhiều tại các khu dân cư, tổ dân phố, để phục vụ tại chỗ cho người dân trong khu vực cư trú. Trừ một số nhà ở kết hợp kinh doanh có quy mô lớn, mặt bằng rộng, điều dễ nhận thấy khi đến các nhà ở kết hợp kinh doanh là sự bừa bộn của hang hóa, thiếu ngăn nắp tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ. Chúng ta cần lưu ý những nguy cơ tiềm ẩn để thiết kế, thi công pccc hiệu quả
Nhà ở kết hợp kinh doanh là loại hình tự thành lập, người chủ sử dụng một phần diện tích căn nhà để bỏ vốn mua và bày bán các loại hàng hóa theo mô hình cửa hàng loại nhỏ là nơi lưu trữ hàng hóa và bày bán nhiều loại hàng hóa khác nhau trong đó có bán đầy đủ những thứ cần thiết cho cuộc sống hàng ngày, hoặc nhà ở này cho người khác thuê mặt bằng tầng trệt, lầu 1 để kinh doanh, còn tầng trên không cho thuê, mà để ở. Trong thi công pccc cần lưu ý đến vật lieu sử dụng có khả năng gây cháy cao.
Một dạng nhà ở kết hợp kinh doanh trên địa bàn phường 12, Quận 10 (tầng trệt kinh doanh gia công may mặc, lầu 1 kho chứa sản phẩm quần áo, lầu 2 và lầu 3 để ở) luôn có nguy cơ cao về cháy nổ. Cần lưu ý để thi công pccc hiệu quả
Từ tháng 6/2017 đến nay, Phòng Cảnh sát PC&CC Quận 1 đã phối hợp với các đơn vị có liên quan, rà soát tất cả 954 tổ dân phố trên địa bàn 02 quân (Quận 1 và Quận 10), qua đó đã đánh giá được tính chất nguy hiểm của loại hình này. Thực tế cho thấy, hầu hết đều không đảm bảo về khoảng cách an toàn về thoát nạn; các điều kiện về an toàn điện cũng không được các hộ kinh doanh chú ý quan tâm, việc câu mắc điện chằng chịt, đi dây điện trần đã diễn ra nhiều tại các hộ kinh doanh; chưa trang bị phương tiện chữa cháy tại chỗ theo quy định, có hộ trang bị bình chữa cháy xách tay để đối phó, không biết sử dụng như thế nào; các hộ kinh doanh còn thờ ở trong công tác đảm bảo an toàn ả trong quá trình kinh doanh,… Trong thi công pccc phải gọn gàng, trang bị đầy đủ thiết bị chữa cháy tại chỗ.
Mặt tiền cho thuê (tầng trệt) kinh doanh sơn và dung môi sơn, lầu 1 để ở. Cần lưu ý để thi công pccc đảm bảo an toàn
Từ danh sách các hộ kinh doanh được cung cấp từ Phòng Kinh tế quận, đơn vị đã cử cán bộ kiểm tra an toàn PCCC phối hợp với UBND các phường rà soát, sàng lọc và phân loại đối với các nhà ở có dạng kinh doanh này, từ đó đã đề ra được một số giải pháp. Đồng thời kết hợp việc khảo sát, đơn vị đã hướng dẫn các giải pháp về an toàn PCCC đối với từng mặt hàng kinh doanh của hộ gia đình theo quy định. Trong thi công pccc, cần thiết kế để phù hợp với từng loại hình kinh doanh
Hướng dẫn người dân kinh doanh trên đường Bùi Viện, Quận 1
chấp hành các quy định về an toàn PCCC
Ngoài ra, thông qua việc điều tra khảo sát, Phòng Cảnh sát PC&CC Quận 1 đã rút ra được một số điểm bất cập của loại hình nhà ở kết hợp kinh doanh trên địa bàn quản lý như sau:
– Tầng 1 thường tận dụng diện tích để kinh doanh bầy hàng hóa hoặc các vật dụng dễ cháy, chiếm hết các lối đi do vậy khi xảy ra sự cố cháy, nổ tại tầng này thì người bên trong ngôi nhà rất khó khăn để thoát nạn.
– Ban công, lô gia các tầng (thường chỉ có ở mặt trước của nhà), người dân thường làm lồng sắt, chuồng cọp, hoặc xây kín (không có ban công); Cửa ra mái của ngôi nhà cũng thường được khóa và làm kiên cố, một số ngôi nhà tận dụng tầng mái làm các phòng ở hoặc xây tường kín dẫn đến không có lối ra khẩn cấp và các vị trí lánh nạn tạm thời chờ lực lượng ứng cứu.
– Nhiều hộ kinh doanh sử dụng biển quảng cáo, đấu nối, câu móc điện che hết các ban công, lô gia nên khi xảy ra sự cố cháy, nổ lực lượng Cảnh sát PC&CC rất khó khăn trong việc tiếp cận, triển khai cứu nạn và chữa cháy.
– Bố trí nơi thờ cúng chưa hợp lý, bàn thờ làm bằng vật liệu dễ cháy và đặt gần hàng hóa, vật dụng dễ cháy xung quanh. Đèn, hương, nến đặt phía trên, gần các vật dễ cháy, dự trữ nhiều vàng mã, hương, nến để trên bàn thờ; khi đốt vàng mã không có người trông coi, che chắn để xảy ra cháy.
– Trong nhà không trang bị các phương tiện chữa cháy tối thiểu như bình chữa cháy, dụng cụ phá dỡ …
– Trong nhà thường tập trung nhiều người ở nhiều độ tuổi, khác nhau về trình độ, nhận thức và giờ giấc sinh hoạt. Mọi người hiểu biết chưa cao về những kỹ năng thoát nạn, xử lý khi có những tình huống cháy, nổ xảy ra.
Hướng dẫn người dân trong việc bố trí sắp xếp hàng hóa
đảm bảo khoảng cách an toàn PCCC
– Diện tích nhà không lớn, tận dụng tối đa diện tích bầy hàng hóa, chắn lối thoát nạn nên không có lối ra thoát nạn an toàn, chỉ có duy nhất 01 cầu thang bộ bên trong nhà làm lối lên xuống các tầng. Thang bộ này cũng không đảm bảo chiều rộng, không kín, không có cửa chống cháy để có thể ngăn được khói do vậy khi có cháy khói sẽ theo cầu thang bộ lan lên tất cả các tầng.
Để đảm bảo an toàn PCCC và hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy, nổ gây ra, Phòng Cảnh sát PC&CC Quận 1 khuyến cáo chủ hộ gia đình và người kinh doanh khi sử dụng nhà ở kết hợp kinh doanh cần thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn PCCC sau:
1. Không kinh doanh, tàng trữ, sử dụng các chất có nguy hiểm cháy nổ như xăng dầu, cồn, gas và hóa chất dễ cháy khác ở trong nhà. Hạn chế sử dụng gỗ, tấm nhựa, mút xốp… để ốp tường, trần, vách ngăn nhằm hạn chế cháy lan.
2. Phải lắp thiết bị bảo vệ (Cầu chì, rơ le, Aptomat …) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng, từng nhánh và từng thiết bị điện tiêu thụ điện công suất lớn. Không để hàng hóa dễ cháy gần bóng điện, ổ cắm, cầu dao, chấn lưu đèn neon. Không bố trí hệ thống điện (dây dẫn, ổ cắm, thiết bị) sát gần các tường, sàn, trần, vách là các vật liệu dễ cháy.
3. Không bày hàng hóa và vật dụng dễ cháy gần nơi thờ cúng, trần phía trên ban thờ phải bằng vật liệu không cháy. Đèn, hương, nến phải đặt chắc chắn trên các vật không cháy, cách xa vật dễ cháy, hạn chế tối đa vàng mã, hương, nến để trên bàn thờ. Chỉ đốt nến, thắp hương khi có người lớn ở nhà trông coi. Khi đốt vàng mã phải trông coi, có che chắn tránh cháy lan hoặc bị gió cuốn tàn lửa gây cháy lan.
4. Không bố trí nơi đun nấu tại cửa hàng kinh doanh và không để hàng hóa, các vật dụng dễ cháy gần bếp ăn.
5. Trước khi rời khỏi nhà và trước khi đi ngủ phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt các thiết bị điện không cần thiết.
6. Không lắp lồng sắt, lưới sắt ở lan can nhà cao tầng. Trường hợp đã lắp thì phải có cửa chốt trong và không được khóa. Chuẩn bị sẵn thang, thang dây để thoát nạn khi cháy xảy ra.
7. Nhà có trẻ nhỏ, người già, người tàn tật thì phải có nhiều biện pháp thoát nạn, cứu người phù hợp và không được khóa cửa phòng.
8. Chuẩn bị sẵn dụng cụ phá dỡ để tạo lối thoát nạn. Không bố trí đồ vật cản trở đường lối, cửa thoát nạn.
9. Mỗi gia đình nên có dự kiến các tình huống thoát nạn khi có cháy xảy ra để thoát nạn an toàn khi cháy. Trang bị dụng cụ trữ nước, xô thùng xách nước để vừa phục vụ sinh hoạt, vừa phục vụ chữa cháy, trang bị bình chữa cháy và mọi người trong gia đình phải biết sử dụng thành thạo các dụng cụ chữa cháy đã được trang bị.
10. Khi cháy, nổ xảy ra phải bình tĩnh xử lý, tìm lối thoát nạn an toàn, đồng thời báo cho mọi người xung quanh để kịp thời ra khỏi khu vực nguy hiểm. Báo cháy nhanh nhất cho lực lượng Cảnh sát PCCC theo số điện thoại 114.
Lê Minh Tuấn
