Phân cấp Thẩm quyền PCCC từ 1/7/2025: 3 Thay đổi Lớn giúp Doanh nghiệp rút ngắn thủ tục (và tránh bị phạt)

Kể từ ngày 01/7/2025, một sự thay đổi lớn trong quy trình nghiệm thu Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (PCCC & CNCH) sẽ chính thức có hiệu lực trên toàn quốc.

Thay đổi này sẽ tác động trực tiếp đến các chủ đầu tư, doanh nghiệp, và đơn vị thi công. Mấu chốt là: Thẩm quyền nghiệm thu PCCC không còn do riêng cơ quan công an quyết định nữa, mà sẽ có sự tham gia trực tiếp của cơ quan chuyên môn về xây dựng (thường là Sở Xây dựng).

Vì Sao Doanh nghiệp Cần Đặc biệt Quan tâm đến Thay đổi Chính sách Mới?

Việc cập nhật các quy định PCCC & CNCH mới không chỉ là trách nhiệm pháp lý mà còn là yếu tố sống còn đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Có ba lý do chính khiến sự thay đổi này trở nên cấp thiết

Thứ nhất, để tránh rủi ro pháp lý và chi phí phạt nặng. Với Nghị định 106/2025/NĐ-CP, mức phạt cho các hành vi vi phạm nghiệm thu PCCC có thể lên tới 300 triệu đồng hoặc kèm theo đình chỉ hoạt động, gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài chính và uy tín.

Thứ hai, sự phân quyền mới này tạo ra cơ hội để rút ngắn quy trình hành chính. Nếu doanh nghiệp nắm rõ thẩm quyền mới (Công an “duyệt bản vẽ”, Sở Xây dựng “kiểm tra thực tế”) và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, quá trình nghiệm thu sẽ diễn ra minh bạch và nhanh chóng hơn, giúp dự án sớm được đưa vào khai thác.

Thứ ba, việc chuẩn hóa hồ sơ nội bộ theo yêu cầu mới (như Sổ theo dõi thiết bị, Nội quy PCCC) sẽ nâng cao mức độ an toàn thực tế tại cơ sở. Từ đó giảm thiểu tối đa nguy cơ cháy nổ, bảo vệ tài sản, con người và đảm bảo khả năng được cấp bảo hiểm cháy nổ một cách thuận lợi. Tóm lại, đây là thời điểm để doanh nghiệp chuyển từ việc đối phó sang chủ động kiến tạo môi trường kinh doanh an toàn và tuân thủ tuyệt đối.

Nguồn văn bản pháp luật cần tham khảo

Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Cập nhật các quy định PCCC & CNCH mới không chỉ là trách nhiệm pháp lý

3 Thay đổi then chốt Doanh nghiệp cần lưu tâm

Bắt đầu từ ngày 01/7/2025, khi Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ 2024 có hiệu lực, quy trình nghiệm thu PCCC tại Việt Nam sẽ trải qua sự “đổi ngôi” lịch sử. Thay vì chỉ làm việc với cơ quan công an như trước, các chủ đầu tư và doanh nghiệp sẽ phải làm quen với mô hình phân cấp thẩm quyền rõ ràng, trong đó Sở Xây dựng và cơ quan chuyên môn xây dựng cấp tỉnh sẽ đóng vai trò chủ trì trong khâu nghiệm thu thực tế. Việc hiểu rõ ba điểm thay đổi cốt lõi dưới đây là chìa khóa để doanh nghiệp bạn chuẩn bị hồ sơ đúng luật, tránh bị phạt nặng lên đến hàng trăm triệu đồng và đảm bảo tiến độ dự án.

Phân quyền rõ ràng: Sở Xây dựng cùng tham gia Nghiệm thu

Nếu trước đây, doanh nghiệp hầu như chỉ làm việc “một cửa” với Cơ quan Công an PCCC, thì sắp tới, thẩm quyền được phân cấp:

  • Cơ quan chuyên môn về xây dựng cấp tỉnh (Sở Xây dựng) sẽ chủ trì việc kiểm tra và nghiệm thu công tác PCCC cho hầu hết các công trình xây dựng thông thường.
  • Công an PCCC chỉ tham gia nghiệm thu đối với các công trình đặc biệt hoặc có nguy cơ cháy nổ cao (như nhà máy hóa chất, hầm mỏ, công trình trọng điểm quốc gia…).

Lợi ích: Quy trình làm việc sẽ rút ngắn và minh bạch hơn, tránh tình trạng chồng chéo vì mỗi cơ quan phụ trách một khâu riêng biệt.

Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Tách bạch khâu Thẩm định Thiết kế và Nghiệm thu Thực tế

Quy trình sẽ được chia thành hai khâu riêng biệt với thẩm quyền rõ ràng:

Khâu Cơ quan chịu trách nhiệm Vai trò chính
Thẩm định Thiết kế Cục Cảnh sát PCCC (Bộ Công an) hoặc Phòng Cảnh sát PCCC cấp tỉnh. Kiểm tra, phê duyệt bản vẽ kỹ thuật PCCC.
Kiểm tra, Nghiệm thu Cơ quan chuyên môn về xây dựng cấp tỉnh (Sở Xây dựng). Kiểm tra, xác nhận hệ thống PCCC được lắp đặt đúng thực tế theo thiết kế đã duyệt.

Hiểu đơn giản: Công an “duyệt bản vẽ”, còn Sở Xây dựng “kiểm tra thực tế” công trình.

Cụ thể, cơ quan công an (Cục hoặc Phòng Cảnh sát PCCC & CNCH) sẽ chịu trách nhiệm thẩm định và phê duyệt hồ sơ, bản vẽ kỹ thuật để đảm bảo thiết kế PCCC tuân thủ đúng các quy chuẩn và tiêu chuẩn an toàn (tức là kiểm tra tính đúng luật của bản vẽ).

Ngược lại, sau khi công trình xây dựng và hệ thống PCCC hoàn thành, Sở Xây dựng và cơ quan chuyên môn xây dựng cấp tỉnh sẽ đóng vai trò chủ trì kiểm tra, nghiệm thu thực tế tại công trường.

Vai trò của Sở Xây dựng là xác nhận rằng hệ thống PCCC đã được lắp đặt đúng như thiết kế đã duyệt, đảm bảo chất lượng và an toàn khi đưa công trình vào sử dụng. Sự phân công này giúp chuyên môn hóa và minh bạch hóa quy trình, tránh chồng chéo trách nhiệm giữa hai cơ quan.

Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Hồ sơ Nghiệm thu PCCC được bổ sung chi tiết

Theo quy định mới, hồ sơ nghiệm thu giờ đây cần đầy đủ và chi tiết hơn, bao gồm:

  • Văn bản thẩm định thiết kế đã được phê duyệt.
  • Biên bản nghiệm thu từng phần và tổng thể hệ thống PCCC.
  • Bản vẽ hoàn công hệ thống PCCC thực tế.
  • Các tài liệu nội bộ (Bổ sung): Nội quy PCCC & CNCH, sổ theo dõi thiết bị PCCC, phân công người phụ trách, phiếu thông tin cơ sở.

Lưu ý: Doanh nghiệp phải lưu trữ đầy đủ các giấy tờ này (bản cứng/điện tử) để xuất trình khi cơ quan chức năng kiểm tra.

Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Doanh nghiệp cần làm gì trước thay đổi mới

Bắt đầu từ ngày 01/7/2025, khi Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ 2024 cùng các Nghị định hướng dẫn chính thức có hiệu lực, doanh nghiệp Việt Nam đứng trước một sự chuyển đổi lớn về quy trình nghiệm thu PCCC. Thay vì làm việc tập trung với cơ quan công an, mô hình quản lý mới sẽ phân quyền rõ ràng, đưa Sở Xây dựng và cơ quan chuyên môn về xây dựng cấp tỉnh vào vị trí chủ trì trong khâu kiểm tra và nghiệm thu thực tế công trình. Đây là thay đổi có tính lịch sử, đòi hỏi mọi chủ đầu tư, doanh nghiệp và đơn vị thi công phải lập tức rà soát lại toàn bộ quy trình nội bộ.

Để chủ động thích ứng, tránh bị động khi luật có hiệu lực, và quan trọng nhất là phòng tránh các mức phạt hành chính nặng nề lên đến hàng trăm triệu đồng, doanh nghiệp cần hành động ngay từ bây giờ. Cụ thể, việc chuẩn bị cần tập trung vào bốn chiến lược chính: xác định đúng cơ quan chủ trì, chuẩn hóa và bổ sung hồ sơ quản lý nội bộ, lập kế hoạch nghiệm thu sớm và tăng cường đào tạo nhân sự theo các quy định mới nhất.

Xác định Chính xác Cơ quan Chủ trì Thẩm quyền

  • Đối với công trình thông thường (Dân dụng, Công nghiệp phổ thông):
    • Thực hiện: Xác định rõ Sở Xây dựng hoặc cơ quan chuyên môn về xây dựng cấp tỉnh là cơ quan chủ trì trong khâu kiểm tra và cấp Biên bản nghiệm thu PCCC.
    • Mục tiêu: Tập trung nguồn lực và hồ sơ để phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng ngay từ khâu chuẩn bị cuối cùng của dự án.
  • Đối với công trình đặc biệt (Nguy cơ cháy nổ cao):
    • Thực hiện: Lập tức xác nhận với Phòng Cảnh sát PCCC & CNCH cấp tỉnh hoặc Cục Cảnh sát PCCC & CNCH (Bộ Công an) là cơ quan chủ trì nghiệm thu.
    • Mục tiêu: Đảm bảo hồ sơ được gửi đúng nơi và tuân thủ các yêu cầu khắt khe hơn về an toàn cháy nổ đặc thù.
Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Rà soát và Chuẩn hóa Hồ sơ Pháp lý và Nội bộ

  • Kiểm tra Danh mục Bắt buộc:
    • Thực hiện: Rà soát kỹ lưỡng dự án đang triển khai có thuộc danh mục công trình phải nghiệm thu PCCC theo Phụ lục III Nghị định 105/2025/NĐ-CP hay không.
    • Mục tiêu: Tránh bỏ sót thủ tục nghiệm thu bắt buộc, một hành vi bị phạt rất nặng.
  • Hoàn thiện Tài liệu Quản lý Nội bộ (Mục Mới Bổ Sung):
    • Thực hiện: Khẩn trương xây dựng/cập nhật các tài liệu bắt buộc phải có trong hồ sơ nghiệm thu:
      • Nội quy PCCC & CNCH: Chi tiết, phù hợp với công trình mới.
      • Sổ theo dõi thiết bị PCCC: Ghi chép rõ ràng về nguồn gốc, kiểm định, bảo trì các thiết bị (bơm, bình chữa cháy, đầu báo…).
      • Phân công người phụ trách PCCC: Bổ nhiệm và công bố rõ ràng nhân sự chịu trách nhiệm.
      • Phiếu thông tin cơ sở: Cung cấp thông tin chi tiết về cơ sở vật chất.
Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Lập Kế hoạch Nghiệm thu Sớm và Hiệu quả

  • Xác định Mốc thời gian:
    • Thực hiện: Lên kế hoạch chi tiết việc kiểm tra, vận hành thử và nghiệm thu sơ bộ nội bộ ngay từ Quý I – Quý II/2025.
    • Mục tiêu: Tránh dồn hồ sơ vào thời điểm giữa năm 2025, khi lượng hồ sơ có thể tăng đột biến do các dự án cũ muốn nghiệm thu trước khi Luật mới có hiệu lực, dẫn đến chậm trễ.
  • Phối hợp với Đơn vị Tư vấn/Thi công:
    • Thực hiện: Yêu cầu đơn vị thi công PCCC chuẩn bị và bàn giao đầy đủ Bản vẽ hoàn công và Biên bản nghiệm thu từng phần theo mẫu mới nhất (PC13, PC18…), đảm bảo chất lượng công trình đạt chuẩn ngay từ đầu.
Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Đào tạo và Truyền thông Nội bộ (Yếu tố con người)

  • Bổ nhiệm và Tập huấn:
    • Thực hiện: Chính thức bổ nhiệm (bằng quyết định) người phụ trách công tác PCCC & CNCH trong doanh nghiệp.
    • Mục tiêu: Đảm bảo có người chịu trách nhiệm chính và được đào tạo về quy định mới.
  • Phổ biến Kiến thức Pháp luật Mới:
    • Thực hiện: Tổ chức các buổi tập huấn định kỳ, phổ biến sâu rộng các quy định mới của Luật PCCC 2024 và trách nhiệm của từng nhân viên trong việc duy trì an toàn PCCC.
    • Mục tiêu: Nâng cao nhận thức, đảm bảo việc tuân thủ không chỉ dừng lại ở hồ sơ mà còn ở hành động thực tế hàng ngày.
Phân cấp Thẩm quyền PCCC
Phân cấp Thẩm quyền PCCC

Tóm lại, sự thay đổi về thẩm quyền nghiệm thu PCCC từ ngày 01/7/2025 là một cột mốc quan trọng trong công tác quản lý an toàn xây dựng tại Việt Nam, đòi hỏi doanh nghiệp phải hành động có chiến lược ngay lập tức. Việc chuyển đổi từ mô hình “một cửa” sang phân cấp thẩm quyền rõ ràng (Công an thẩm định thiết kế, Sở Xây dựng nghiệm thu thực tế) mang lại cơ hội lớn để minh bạch hóa và đẩy nhanh quy trình, nhưng đồng thời cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về tính chính xác và đầy đủ của hồ sơ. Doanh nghiệp cần khẩn trương rà soát dự án, chuẩn hóa hồ sơ nội bộ, và lập kế hoạch nghiệm thu sớm để tránh rủi ro pháp lý và mức phạt nặng theo Nghị định 106/2025/NĐ-CP. Hãy xem đây là cơ hội để nâng cấp hệ thống PCCC, đảm bảo an toàn tuyệt đối và xây dựng môi trường kinh doanh tuân thủ, bền vững.

PCCC Bảo Minh – Đồng hành cùng Doanh nghiệp: Để đảm bảo hồ sơ và quy trình nghiệm thu của bạn tuân thủ tuyệt đối Luật PCCC 2024 mới nhất, PCCC Bảo Minh sẵn sàng hỗ trợ chuyên sâu từ khâu tư vấn thiết kế, thi công lắp đặt hệ thống PCCC, đến hoàn thiện hồ sơ để làm việc hiệu quả với cả cơ quan công an và Sở Xây dựng.

CÔNG TY TNHH XÂY DỰNG VÀ PHÒNG CHÁY BẢO MINH

Đơn vị thi công hệ thống phòng cháy chữa cháy trọn gói. Tận tâm bảo vệ an toàn từ nền móng đến vận hành, chúng tôi đồng hành cùng mỗi công trình bằng giải pháp kỹ thuật chuẩn mực, vật tư chính hãng và dịch vụ hậu mãi dài lâu. An tâm thi công – Vững vàng pháp lý – Đồng hành trọn vòng đời.

Fanpage Chat Zalo